Ginekologia

Wizyta ginekologiczna rozpoczyna się od wywiadu lekarza, który pyta o przebyte choroby, ciąże i inne, niezbędne mu informacje. Obejmuje ona także palpacyjne badanie piersi. Badanie ginekologiczne odbywa się na fotelu ginekologicznym i polega na ocenie sromu, śluzówki pochwy oraz szyjki macicy. Pobierana jest wydzielina pochwowa do oceny mikroskopowej. – tzw. wymaz bezpośredni (w nim można wykryć infekcję grzybiczą czy też bakteryjną pochwy). Następnie badaniem palpacyjnym przezpoochwowym, tzw. zestawionym oceniana jest macica i przydatki (jajnik i jajowód).

W dalszej kolejności na kozetce wykonywane jest badanie USG przezpochwowe przy pomocy aparatu wysokiej rozdzielczości, służącym również do badań 3d/4D (GE Voluson E8 Expert).

Po badaniu omawiane są jego wyniki oraz wypisywane recepty. W trakcie badania można również pobrać materiał dobadania cytologicznego.

Na jednej wizycie wykonuję kompleksowo badania profilaktyczne, które obejmują:

• Badanie ginekologiczne
• USG ginekologiczne przezpochwowe
• Badanie palpacyjne i USG piersi
• Cytologię

Stosuje się ją w celu profilaktyki i diagnostyki stanów przednowotworowych, jak również raka szyjki macicy, który jest jednym z najczęściej występujących nowotworów w Polsce. W trakcie badania lekarz lub pielęgniarka z certyfikatem za pomocą wziernika pobiera próbkę złuszczonego nabłonka z szyjki macicy pacjentki.

Badanie cytologiczne nie jest bolesne. Zaleca się żeby pierwszy raz wykonywać je między dwudziestym, a dwudziestym piątym rokiem życia lub wkrótce po rozpoczęciu współżycia. Jest to rutynowe badanie, które zwykle przeprowadza się raz do roku, w trakcie wizyty ginekologicznej.

W Naszym gabinecie cytologię można wykonać także na NFZ w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy. Program jest przeznaczony dla Kobiet w wieku 25 – 59 lat (zgodnie z rocznikiem), które w ciągu ostatnich 3 lat nie wykonywały badania cytologicznego. Materiał cytologiczny jest oceniany w dwóch ośrodkach w DCO (Dolnośląskie Centrum Onkologii) znajdującym się przy pl. Hirszfelda lub w pracowni histopatologicznej Histmed – doktor Kosiński. Każde badanie jest weryfikowane przez lekarza histopatologa. W przypadku wykrycia jakichkolwiek niepokojących zmian, kolejnym badaniem, które zaleca się wykonać jest kolposkopia.

Zalecenia

• Optymalnym okresem dla pobrania materiału cytologicznego jest termin pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu
• Na minimum dobę przed badaniem należy powstrzymać się od współżycia seksualnego
• Przez kilka dni przed badaniem nie należy stosować leków dopochwowych ani przeprowadzać zabiegów leczniczych na pochwie i szyjce macicy
• Cytologia może być wykonana co najmniej jeden dzień po badaniu ginekologicznym czy USG dopochwowym
• Pobranie wymazu na badanie cytologiczne winno nastąpić min. 2 – 3 dni po zakończeniu krwawienia miesiączkowego
• Badanie we wzierniku powinno wyprzedzać badanie przez pochwę nie – należy pobierać rozmazów bezpośrednio po badaniu ginekologicznym
• Nie wykonuje się badania cytologicznego w czasie trwania czynnej infekcji dróg rodnych z towarzyszącymi jej upławami

Zwana także cienkowarstwową, jest nowoczesną techniką przygotowywania preparatów cytologicznych. Pozwala na dokładniejszą diagnozę wirusa HPV i raka szyjki macicy. Przygotowywanie i przechowywanie pobranej próbki różni się od tradycyjnej cytologii. W LBC szczoteczka z materiałem od razu jest zanurzana w specjalnym płynie. W nim wymaz ulega rozwarstwieniu, dzięki czemu możliwe jest usunięcie komórek (np. bakterii) mogących zasłonić obraz ocenianej próbki. Świadczy to o dużo większej dokładności w porównaniu do tradycyjnej cytologii w przypadku wykrywania zarówno stanów przedrakowych jak i komórek nowotworowych. Istotną zaletą jest także możliwość przechowywania materiału komórkowego (który jest osadzony w płynnym podłożu) i wykonywania dodatkowych badań tej samej próbki (np. HPV).

Celem tego badania jest wykrycie i identyfikacja patogenów występujących w próbkach materiału  biologicznego, pobranego z pochwy lub kanału szyjki macicy. Wynik badania informuje o istnieniu lub braku stanu zapalnego pochwy i jego ewentualnym rodzaju.

Badanie pozwala na wykrycie DNA 12 wysokoonkogennych genotypów wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papilloma Virus): 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59. Genotypy te stanowią niemal wszystkie wykrywane typy wirusa, które są odpowiedzialne za raka szyjki macicy. Zastosowana w badaniu metoda Real Time – PCR pozwala na wykrywanie materiału genetycznego wirusa z wyjątkowo wysoką czułością i swoistością. Wykrycie u pacjentki wysokoonkogennych typów HPV daje możliwość monitorowania ewentualnych zmian i wdrożenia skutecznego ich leczenia.

Przeznaczone dla pacjentek, u których badanie cytologiczne dało wynik ASCUS, LSIL lub w innych przypadkach trudnych do interpretacji (brak możliwości postawienia jednoznacznej diagnozy).

Stanowi uzupełniającą diagnostykę raka szyjki macicy. Wykrywa zmiany nowotworowe we wczesnym stadium ich rozwoju. Identyfikuje komórki z zaburzonym cyklem komórkowym, co może być spowodowane iniekcją wysoko okogennym HPV. Badanie to jest testem immunologicznym, które opiera się na przeciwciałach monoklonalnych ukierunkowanych w preparatach cytologicznych przeciwko białku p16. Białko p16 odgrywa podstawową rolę podczas kontroli prawidłowego cyklu komórkowego. W dojrzałych komórkach ich poziom jest znacznie obniżony (są ledwie wykrywalne), natomiast w komórkach szyjki macicy, gdzie istnieją już niekorzystne dla zdrowia zmiany, poziom p16 jest odnotowywany jako znacznie podwyższony.

Dodatkową zaletą dostępnej obecnie najnowszej wersji testu jest obecność drugiego biomarkera Ki-67 czyli białka proliferacji komórkowej (mnożenia się komórek). Jego zastosowanie pozwala na uzyskanie maksymalnej czułości testu. Materiałem do badań jest wymaz z kanału szyjki macicy.

Badanie, w trakcie którego lekarz, za pomocą specjalistycznego przyrządu optycznego uzyskuje przestrzenny obraz szyjki macicy, sromu i pochwy. Dzięki temu może skutecznie ocenić barwę, czy strukturę nabłonka w celu diagnostyki chorób, w szczególności raka szyjki macicy. Kolposkopia zwykle wykonywana jest jako uzupełnienie badania cytologicznego, w przypadku nieprawidłowego jej wyniku.

Podczas badania szyjkę macicy przemywa się specjalnym płynem, by ułatwić obserwację zmian komórkowych. Jeśli obraz będzie nieprawidłowy, lekarz może pobrać także próbkę tkanki do badania, która następnie poddana jest badaniu histopatologicznemu. Badanie to pozwala postawić diagnozę i ustalić dalsze etapy leczenia.

Zaleca się, by na kilka dni przed badaniem zrezygnować ze współżycia, irygacji pochwy, a także badań ginekologicznych, ponieważ może to wpłynąć niekorzystnie na ocenę obrazu kolposkopowego. Na kolposkopię najlepiej zgłosić się po miesiączce.

Wskazane jest również, by na badanie kobieta zgłosiła się z wynikiem ostatniej cytologii, która była wskazaniem do przeprowadzenia kolposkopii.

Polega na monitorowaniu owulacji za pomocą badań USG, np. w celu diagnostyki przyczyn niepłodności.

W trakcie jednego cyklu wykonuje się trzy badania ultrasonograficzne, dzięki którym określić można wielkość pęcherzyków w jajnikach, a także spróbować wyznaczyć moment samej owulacji.

Najczęstsze choroby układu moczowo-płciowego to chlamydioza, mykoplazmoza, oraz rzeżączka. Stosunkowo często odnotowuje się także zakażenie Ureaplasma oraz kiłę. Do najważniejszych czynników ryzyka sprzyjających infekcjom urogenitalnym należą:

• duża liczba i/lub częste zmiany partnerów seksualnych
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych
• antybiotykoterapia
• niektóre choroby, np. cukrzyca, nowotwór
• prezerwatywa zmniejsza ryzyko zarażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową ale nie eliminuje go całkowicie!
• większość z wyżej wymienionych chorób nie daje początkowo żadnych objawów, później natomiast łatwo je pomylić z innymi jednostkami chorobowymi, np. z alergią (tak jest w przypadku kiły, która początkowo wywołuje grudkowatą wysypkę). Nieleczone infekcje prowadzą do poważnych powikłań takich, jak: stany zapalne w obrębie miednicy mniejszej, zapalenia cewki moczowej, przedwczesny poród, wady rozwojowe u nienarodzonego dziecka (niska masa urodzeniowa, zaburzenia neurologiczne) oraz niepłodność.

Metoda inaczej nazywana „wymrażaniem”. Stosowana do usuwania łagodnych zmian, które są zlokalizowane w obrębie szyjki macicy. Jest ona skuteczna i niemal bezbolesna- nie wymaga znieczulenia. Zmienione chorobowo komórki (nadżerki) są niszczone za pomocą niskiej temperatury (-192 stopnie Celsjusza). Zamrażanie ciekłym azotem nie uszkadza i tym samym nie powoduje zaburzeń funkcjonalnych szyjki macicy. Nie ma jednak możliwości pobrania materiału w celu przeprowadzania badania histopatologicznego.  Wymagania do zabiegu: prawidłowy wynik badania cytologicznego, wynik badania kolposkopowego, pierwsza faza cyklu. Zabieg trwa około 20-30 minut.

To małoinwazyjny zabieg, który polega na pobraniu fragmentu błony śluzowej macicy. Polega on na wprowadzeniu cienkiej, jałowej rurki do jamy macicy (poprzez kanał szyjki macicy) i pobraniu fragmentów błony śluzowej macicy dzięki wytworzeniu podciśnienia. Cała procedura trwa około kilkudziesięciu sekund. Pobrany materiał będzie następnie badany pod mikroskopem.

Wskazaniami do wykonania tego badania są plamienia i krwawienia międzymiesiączkowe
oraz pomenopauzalne, wahania hormonalne, problemy z zajściem w ciążę.

Biopsja aspiracyjna endometrium jest bardzo skutecznym narzędziem diagnostycznym, a poprzez swoje bezpieczeństwo i łatwość technicznego wykonania pozwala wstępnie rozpoznać lub wykluczyć niepokojące zmian rozrostowych endometrium, w tym w tym raka endometrium. Według dotychczas przeprowadzonych badań służących ocenie skuteczności tej metody, badanie te jest równie skuteczne jak wyłyżeczkowanie jamy macicy.

To małoinwazyjny zabieg, który polega na pobraniu fragmentu błony śluzowej macicy. Polega on na wprowadzeniu cienkiej, jałowej rurki do jamy macicy (poprzez kanał szyjki macicy) i pobraniu fragmentów błony śluzowej macicy dzięki wytworzeniu podciśnienia. Cała procedura trwa około kilkudziesięciu sekund. Pobrany materiał będzie następnie badany pod mikroskopem.

To bezpieczny i bezbolesny zabieg polegający na umieszczeniu w macicy próbki nasienia, które wcześniej zostało odpowiednio przygotowane w laboratorium.

Z procedury inseminacji domacicznej mogą skorzystać pary, które:

• nie posiadają dziecka, mimo prawidłowych wyników badań i długich starań o ciążę
• cierpią na niepłodność idiopatyczną
• mają do dyspozycji nasienie nieznacznie odbiegające od normy (niedostatecznie ruchliwe i niezbyt liczne plemniki);
• doświadczają zaburzeń ejakulacji (pacjent) lub stwierdzono u nich endometriozę (I i II stopień) lub wykryto przeciwciała przeciwplemnikowe (pacjentka).

Zabieg inseminacji można powtarzać wielokrotnie – do skutku – ale zwykle wykonuje się nie więcej niż sześć prób w kolejnych cyklach miesięcznych. W zależności od wieku pacjentki, jakości nasienia oraz liczby dojrzałych pęcherzyków po przeprowadzonej stymulacji hormonalnej, skuteczność inseminacji domacicznej wynosi od 10 do 25% na cykl.